súlfúr

Sülfür (S), atom numarası 16 olan bir elementtir ve periyodik tablonun 16. grubunda yer alır. Doğada serbest halde veya kısmen mineraller halinde bulunur; çoğunlukla parlak sarı renkli, kırılgan bir katı olarak gözlemlenir. Suyun üzerinde çözünmez, ancak bazı organik çözücülerde, özellikle karbontisid (CS2) içinde çözünür.

Allotropileri vardır; en stabil formu odoriğinden amorf değil, orthorhombik S8 halkalarından oluşan kristal yapıdır. Yüksek sıcaklıklarda geçici olarak monoklinik S8 veya plastik sülfür gibi diğer kırılgan formlar da oluşabilir. Erime noktası yaklaşık 115,2 °C, kaynama noktası yaklaşık 444,6 °C’dir. Sıcaklık yükseldikçe sıvı ve gaz halinde reaktivitesi artabilir. Sülfür, yanıcı değildir ancak oksitleştiğinde kükürt dioksit (SO2) ve diğer oksitlere dönüşebilir; uçucu bileşiklerle tepkimeye girebilir.

Kullanım alanları ve üretim yöntemleri çeşitlidir. Endüstride en önemli kullanım alanı kükürtik asit (H2SO4) üretimidir; bu amaçla kömür, petrol ve doğal gaz arıtımından elde edilen sulfur yakalama süreçleriyle elemental sulfur üretilir (Claus süreci gibi). Ayrıca vulkanizasyon yoluyla kauçuk üretiminde, gübre olarak bitki besin elementlerinden biridir ve bazı kimyasal maddelerin (pestisidler, ilaçlar, pigmentler) üretiminde kullanılır. Kükürt dioksit salınımı, havaya salındığında asidifikasyon ve çevresel kirliliğe yol açabilir ve bu tür emisyonlar çevre politikalarının odak noktalarından biridir.

Doğada serbest halde nadiren bulunur; çoğunlukla volkanik alanlarda ve bazı minerallerde orpiman veya galenit gibi bileşenler olarak görülür. Sülfür insan sağlığına doğrudan toksik değildir, fakat türevleri ve SO2 gibi gazlar solunduğunda irritasyona neden olabilir.