substytutem

Substytut to rzeczownik oznaczający przedmiot, osobę lub pojęcie, które może zastępować inny element w danej funkcji lub roli. Forma instrumentalna substytutem jest używana, gdy mowa o tym, że dany substytut pełni rolę środka, narzędzia lub sposobu działania. Przykład: to jest substytutem tradycyjnego rozwiązania.

Substytuty występują w różnych dziedzinach. W codziennym języku substytutem często jest osoba lub rzecz pełniąca zastępstwo, na przykład nauczyciel zastępca. W ekonomii substytuty dóbr to towary, które mogą zaspokajać te same potrzeby, a ich wzajemne relacje cenowe i popytowe kształtują elastyczność substytucyjną. W chemii pojęcie substytutu (substytuentu) odnosi się do grupy podstawnikowej lub atomu, który zastępuje inny atom w cząsteczce, wpływając na właściwości związku.

Substantywne brzmienie i zakres użycia obejmują także synonimy, takie jak zamiennik czy zastępca, choć występują tu subtelne różnice kontekstowe. Substytut jest ogólnym pojęciem zastępstwa, podczas gdy zamiennik częściej odnosi się do konkretnego produktu lub rozwiązania. W chemii zaś używa się terminu substytuent jako specyficznego odniesienia do grupy podstawnikowej w cząsteczce.

Etymologicznie substytut pochodzi prawdopodobnie od łacińskiego substitūtus; w polskim języku używany jest w różnych kontekstach, zróżnicowanym znaczeniowo w zależności od dziedziny.