seroepidemiolojik

Seroepidemioloji, serolojik testlerle bir popülasyonda antikor varlığını ölçerek geçmiş veya mevcut enfeksiyonlar ile bağışıklık düzeyi hakkında bilgi elde etmeyi amaçlayan bir disiplin ve metodolojidir. Bu yaklaşım, seroprevalans kavramı üzerinden belirli bir süre içinde antikor saptanan kişilerin payını belirler ve topluluk düzeyinde enfeksiyon yükünü ortaya koyar.

Seroepidemiolojik çalışmalar genellikle kesitsel tasarımlara dayanır; örneklemeler rastgele veya tabakalı şekilde seçilerek kan örnekleri elde edilir. Laboratuvar testleri (örneğin ELISA, bağlanma testleri veya nötralizasyon testleri) ile antikorlar saptanır ve seropozitiflik ile seronegatiflik oranları hesaplanır. Elde edilen veriler, salgın eğilimleri, bağışıklık düzeyleri ve aşılama programlarının etkileri hakkında karar destek sağlar.

Uygulama alanları geniştir: bulaşıcı hastalıkların geçmiş yayılımını izlemek, nüfusun bağışıklık durumunu değerlendirmek, aşı programlarının etkisini ölçmek ve risk gruplarını belirlemek için kullanılır. Seroepidemioloji, asemptomatik veya subklinik enfeksiyonları da ortaya çıkarabilir; bu nedenle epidemiyolojik görünümü zenginleştirir.

Avantajlar arasında popülasyonun toplam enfeksiyon yükünü ve bağışıklık durumunu değerlendirme sayılabilir; sınırlamaları ise antikorların zamanla azalması, çapraz reaktivite, test performansı ve coğrafi heterojenlik gibi faktörleri kapsar. Etik konular olarak katılımcı onayı ve veri gizliliği önemlidir.

Örnekler arasında COVID-19 pandemisi sırasında yürütülen seroprevalans çalışmaları ile hepatit B, dengue ve kızamık gibi hastalıkların geçmiş yayılımına ilişkin izlemeler bulunur.