reumatoidalne

Reumatoidalne to przymiotnik używany w medycynie do określania chorób związanych z zapaleniem tkanki łącznej i układu ruchu, zwłaszcza o charakterze autoimmunologicznym. Najważniejszym przykładem jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), przewlekła choroba prowadząca do zapalenia, zniszczenia stawów i utraty ich funkcji, którą często towarzyszą objawy ogólne. Termin ten bywa używany także w odniesieniu do innych, reumatoidalnych chorób tkanki łącznej i błon maziowych.

RZS charakteryzuje się zwykle symetrycznym zapaleniem kilku stawów, obrzękiem, bólem i sztywnością poranną trwającą wiele minut. Choroba może występować również poza stawami, powodując zmęczenie, osłabienie, gorączkę i ograniczenie aktywności. Zmiany dają się widzieć w badaniach obrazowych, a w krwi—obecność przeciwciała reumatoidalnego (RF) lub przeciwciał przeciwcytrulinowanych (anti-CCP) oraz podwyższony wskaźnik CRP/OB.

Patofizjologia opiera się na zaburzeniach układu immunologicznego, który atakuje błonę maziową stawów, prowadząc do przewlekłego zapalenia i powstawania tzw. pannusów, z czasem niszczących chrząstkę i kość. Czynniki genetyczne (np. HLA-DRB1) oraz środowiskowe (palenie tytoniu) wpływają na ryzyko.

Diagnostyka łączy ocenę kliniczną z badaniami laboratoryjnymi i obrazowymi. Leczenie obejmuje leki modyfikujące przebieg choroby (DMARD, w tym metotreksat), leki biologiczne ukierunkowane na cytokiny, krótkotrwałe kortykosteroidy oraz przeciwbólowe/przeciwzapalne NSAIDs. Rehabilitacja i odpowiedni styl życia poprawiają rokowanie. Wczesne rozpoznanie i leczenie zmniejszają ryzyko trwałych uszkodzeń.