restaurowanie

Restaurowanie to dziedzina zajmująca się przywracaniem obiektów do stanu zachowanego lub zapewnianiem ich długowieczności przy zachowaniu jak najwięcej ich oryginalnej materii. Celem jest zabezpieczenie, ochrona wartości materialnej i niematerialnej oraz umożliwienie badań i prezentacji.

W stosunku do konserwacji różni się zakresem i intencją. Konserwacja ma na celu utrzymanie istniejącego stanu i powstrzymanie degradacji, natomiast restaurowanie często obejmuje naprawy, rekonstrukcję i uzupełnianie ubytków, przy zachowaniu tożsamości materiałowej obiektu.

Zakres i metody. Restaurowanie obejmuje dzieła sztuki plastycznej, rzeźbę, zabytki architektury, meble, rękopisy oraz inne obiekty materialne. Prace zaczynają się od oceny stanu i dokumentacji (fotografia, rysunki, badania naukowe), następnie od czyszczenia, zabezpieczenia i wzmacniania materiału, aż po uzupełnianie ubytków, inpainting i rekonstrukcje. Stosuje się materiały kompatybilne z oryginałem i w miarę możliwości odwracalne rozwiązania.

Etyka, standardy i proces. Decyzje są podejmowane zgodnie z zasadą minimalnej ingerencji, transparentności i odpowiedzialności za materialną tożsamość obiektu. Stosuje się międzynarodowe wytyczne i standardy, między innymi zasady ICOMOS i ICCROM, oraz prowadzi się pełną dokumentację działań. Proces zwykle obejmuje diagnozę i opracowanie koncepcji konserwatorskiej, wykonanie prac, monitorowanie stanu po zakończeniu oraz archiwizację informacji.

Wyzwania i techniki. Do wyzwań należą różnorodność materiałów, zabrudzenia, degradacja chemiczna i biologiczna, ograniczenia dotyczące rekonstrukcji. Współcześnie rośnie rola technik cyfrowych i analiz naukowych w decyzjach konserwatorskich.