przeszczepu

Przeszczep, w medycynie, to zabieg polegający na przeniesieniu narządu lub tkanki od dawcy do biorcy w celu przywrócenia utraconej funkcji. Przeszczepy narządowe, tkankowe i komórkowe mają na celu przywrócenie życia, poprawę jakości życia lub leczenie schorzeń, które nie mogą być skutecznie leczone innymi metodami.

Najczęściej wykonywane są przeszczepy narządowe, obejmujące nerki, wątrobę, serce, płuca i trzustkę. Do przeszczepów tkankowych należą np. rogówka, skóra, kości i więzadła. Przeszczepy komórkowe obejmują przeszczepy szpiku kostnego i komórek macierzystych. Dawcami mogą być osoby żywe (np. dawca nerki, fragment wątroby, komórki krwi) lub osoby zmarłe, po uzyskaniu zgody rodziny i odpowiednich procedur.

Proces przeszczepu obejmuje ocenę kwalifikacyjną biorcy, ocenę zgodności między dawcą a biorcą (w tym testy immunologiczne, HLA i inne), a następnie planowanie operacyjne oraz pobranie i transplantację. Po przeszczepie pacjent wymaga długoterminowej terapii immunosupresyjnej, która zmniejsza ryzyko odrzutu narządu, ale zwiększa podatność na infekcje i niektóre powikłania.

Etyka i zasady alokacji odgrywają kluczową rolę w transplantologii. Decyzje o przydziale organów opierają się na pilności potrzeb, zgodności i sprawiedliwym dostępie. Skuteczność przeszczepów zależy od rodzaju narządu, stanu zdrowia biorcy oraz utrzymania terapii u pacjentów po zabiegu.