przestawienie

Przestawienie to rzeczownik w języku polskim, pochodzi od czasownika przestawić i oznacza zmianę układu czegoś w stosunku do wcześniejszego położenia. Może odnosić się do przesunięcia fizycznego, reorganizacji lub zmiany kolejności elementów.

W naukach ścisłych i informatyce przestawienie często używane jest w sensie permutacji lub ponownego ustawienia elementów zbioru. Przestawienie danych, kolumn w tabeli czy elementów sekwencji to operacja polegająca na zmianie ich kolejności.

W lingwistyce przestawienie głosek (metateza) to zjawisko fonetyczne, w którym kolejność dźwięków w wyrazie ulega zmianie. Termin ten funkcjonuje także w polskiej terminologii jako opis historycznych lub porównawczych zmian brzmieniowych w wyrazie.

W genetyce i biologii przestawienie odnosi się do rearrangementów genomowych, takich jak translokacje czy inwersje chromosomowe. Opisywane są w kontekście struktury genomu i jego ewolucji lub chorobowych zmian.

W codziennym języku przestawienie używane jest do opisania praktycznych zmian organizacyjnych lub fizycznych: przestawienie mebli, przestawienie planów, przestawienie programu czy harmonogramu. W motoryzacji mówimy o przestawieniu biegów, czyli zmianie przełożenia w układzie napędowym.

Etymologicznie słowo łączy ideę ustawienia czegoś ponownie w inny układ; jest szeroko stosowane w różnych dziedzinach do opisania zmiany kolejności, układu lub położenia.