prokaryotlar

Prokaryotlar, çekirdek zarı ve zarla çevrili organelleri olmayan tek hücreli mikroorganizmalar sınıfını oluşturur. DNA’ları tipik olarak dairesel bir kromozoma sahiptir ve nucleoid adı verilen bölgede bulunur; bazılarına plazmidler eşlik eder. Ribozomlar 70S boyutundadır. Hücre zarları genelde bulunur ve çoğu türde hücre duvarı vardır; bakterilerde peptidoglikan içerebilir, arkealarda ise farklı bileşikler yer alır. Morfoloji olarak prokaryotlar koklar, baziller veya spiral şekillerinde olabilir ve flagella ile hareket edebilir.

İki ana grup altında sınıflandırılırlar: Bakteriler ve Arkealar. Bakteriler evrensel olarak bulunur ve çeşitli yapılar geliştirmiştir; arkealar ise genelde farklı lipitler ve hücre duvarı yapılarına sahiptir ve bazıları aşırı ortamlara uyum sağlar.

Üreme ve genetik: çoğu bölünme ile çoğalır; konjugasyon, transformasyon ve transdüksiyon gibi horizontal gene transfer mekanizmalarıyla genetik çeşitlilik kazanır. Plazmidler, kısa vadeli gen transferini kolaylaştırır.

Metabolizma ve ekosistem: enerji ve karbon kaynakları geniştir; fototroflar, kemotroflar vardır; aerobik veya anaerobik solunumla enerji üretirler; bazıları fermantasyonla yaşar. Toprak, su ve canlı yüzeylerinde önemli rol oynar; ayrışma, döngüler ve simbiyoz yoluyla ekosisteme katkı sağlar.

İnsanlar için önemi: patojen türler bulunmasına rağmen bağırsak mikrobiyomu, probiyotikler ve biyoteknoloji için değerli organizmalardır; enzimler, genetik mühendisliği ve moleküler biyoloji uygulamalarında kullanılır. Model organizmalar arasında Escherichia coli, Bacillus subtilis ve Thermus aquaticus verilebilir.