preferencje

Preferencje (preferencje) to ogólne skłonności i skrypty wartości, które jednostce wskazują, którą opcję lub stan rzeczy woli nad inną. Są subiektywne i mogą dotyczyć różnych sfer życia, od gustów estetycznych po preferencje konsumpcyjne czy decyzje inwestycyjne.

W ekonomii i teorii decyzji preferencja opisuje relacje między alternatywami. Materiały źródłowe formułują relację preferencji ≽, która bywa uznawana za całkowitą i przechodnią: każda para opcji może być porównana, a gdy jedną opcję uznaje się za wyraźnie lepszą lub równą drugiej, decyzja jest spójna. W ten sposób preferencje mogą być reprezentowane przez funkcję użyteczności (ukazującą wartość każdej opcji) lub przez koncepcję użyteczności porządkowej (ordinalności). Ważne pojęcia to preferencje ujawnione (reveal preferences) i założenia o racjonalnym wyborze, takie jak monotoniczność i wypukłość.

Preferencje wpływają na kształt popytu i decyzje konsumenckie. Zakłada się, że konsumenci maksymalizują użyteczność przy ograniczonych zasobach; jednak rzeczywiste wybory mogą odbiegać od teoretycznych modeli z powodu ograniczeń poznawczych, ograniczonej informacji czy efektów kontekstowych.

W innych dziedzinach, preferencje obejmują gusta psychologiczne, preferencje hedoniczne, kulturowe i społeczne, które mogą ulegać zmianom w czasie, pod wpływem informacji, nadzoru lub framingu. W informatyce i zarządzaniu, pojęcie to odnosi się również do ustawień użytkownika i profile preferencji, które personalizują interfejsy, rekomendacje i decyzje systemowe.