poznawczobehawioralnej

Poznawczo-behawioralna (poznawczo-behawioralna terapia, CBT) to jedno z najczęściej stosowanych podejść w psychoterapii. Łączy techniki związane z procesami poznawczymi—czyli myślami, przekonaniami i schematami poznawczymi—z technikami behawioralnymi, dotyczącymi zachowań i reakcji na bodźce. Celem jest identyfikacja i modyfikacja myśli automatycznych oraz dysfunkcyjnych przekonań, co ma prowadzić do zmiany zachowań i redukcji objawów.

Główne elementy CBT obejmują restrukturyzację poznawczą (kwestionowanie i przekształcanie negatywnych myśli), techniki behawioralne (eksploracja i zmiana nieadaptacyjnych zachowań), trening umiejętności (np. umiejętność radzenia sobie ze stresem) oraz pracę domową mającą utrwalić zdobytą wiedzę. Terapia może być prowadzona indywidualnie, w grupie lub online, często w krótkoterminowej formie, przykładowo 8–20 sesji, w zależności od zaburzenia.

Zastosowania CBT obejmują zaburzenia lękowe (fobie, lęk napadowy, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne), depresję, PTSD, zaburzenia odżywiania, zaburzenia snu oraz inne problemy psychospołeczne. Silne dowody naukowe potwierdzają jej skuteczność, a elastyczność podejścia pozwala na dostosowanie technik do indywidualnych potrzeb pacjenta i różnic kulturowych.

Krytyczne uwagi obejmują konieczność aktywnego zaangażowania pacjenta i realne zastosowanie ćwiczeń w codziennym życiu. CBT nie zawsze odpowiada każdemu, a w niektórych przypadkach może być stosowana w połączeniu z innymi formami terapii.