podpajczynówkowy

Podpajęczynówkowy to przymiotnik odnoszący się do podpajęczynówkowej przestrzeni mózgowej, czyli do przestrzeni pomiędzy pajęczynówką (arachnoidea) a miękką błoną mózgu (pia mater). Termin wywodzi się od połączenia przedrostka pod- z nazwą pajęczynówki. W medycynie używany jest do opisu struktur i procesów związanych z tą przestrzenią.

Anatomicznie podpajęczynówkowa przestrzeń mózgowa jest jednym z trzech osłon mózgu i rdzenia kręgowego, leżąc między pajęczynówką a miękką błoną mózgu. Wypełniona jest płynem mózgowo-rdzeniowym (CSF) i zawiera liczne naczynia krwionośne oraz drobne struktury nerwowe. Przestrzeń ta jest kontynuacją wzdłuż całego neuraxisu i łączy się z układem komorowym poprzez otwory w IV–tym woknie mózgu (otwory Luschki i Magendiego) umożliwiając krążenie CSF. W obrębie podpajęczynówkowej przestrzeni znajdują się liczne cisterny, takie jak cisterna magna, które pełnią rolę zbiorników i miejsc kontaktu CSF z blaszkami okołomózgowymi.

Znaczenie kliniczne obejmuje kilka stanów związanych z tą przestrzenią. Krwotok podpajęczynówkowy (nagły wylew krwi do tej przestrzeni) jest stanem zagrażającym życiu, często wynikającym z pęknięcia tętniaka mózgu. Objawy obejmują nagły, bardzo silny ból głowy, sztywność karku, nudności i zaburzenia świadomości. Diagnostyka obejmuje tomografię komputerową i badanie płynu mózgowo-rdzeniowego w badaniu LP, w którym może wystąpić xantochromia. Inne problemy obejmują zapalenie opon mózgowych i arachnoiditis. Leczenie zależy od konkretnego schorzenia i może obejmować opiekę neurochirurgiczną, antybiotykoterapię w zapaleniu, a także wsparcie hemodynamiczne i diagnostykę obrazową.