hemodynamiczne

Hemodynamika to dziedzina fizjologii i kliniki zajmująca się przepływem krwi, ciśnieniem krwi i perfuzją tkanek w układzie krążenia. Zajmuje się oceną równowagi między sercem a naczyniami krwionośnymi oraz zmianami objętości krwi w krążeniu.

Podstawowe parametry hemodynamiczne obejmują pojemność minutową serca (CO, czyli objętość krwi wyrzucana przez serce na minutę), skurczową objętość wyrzutową (SV), tętno, średnie ciśnienie tętnicze (MAP) oraz opór naczyniowy całkowity (SVR). Kluczowym wskaźnikiem perfuzji jest również ciśnienie żylne centralne (CVP). W analizie wyróżnia się preload (napełnienie) i afterload (opór wiążący się z pracą serca) oraz stan mięśnia sercowego (inotropia) i elastyczność naczyń. Ogólna zależność przepływu krwi opisuje analogia do prawa Ohma: przepływ Q jest proporcjonalny do różnicy ciśnień ΔP i odwrotnie proporcjonalny do oporu R (Q = ΔP/R).

Metody pomiaru i monitorowania hemodynamicznego obejmują zarówno techniki inwazyjne, jak i nieinwazyjne. Inwazyjnie używa się cewników do prawego serca i do naczyń płuc (np. termodilucyjny do pomiaru CO) oraz linii tętniczych do ciągłego monitorowania ciśnienia. Nieinwazyjne metody obejmują echokardiografię, Doppler ultradźwiękowy i impedancyjną ciśnieniową analizę przepływu.

Zastosowania kliniczne obejmują ocenę i optymalizację hemodynamiczną w stanach wstrząsu, niewydolności serca, sepsy oraz podczas operacji. Zabiegi terapeutyczne – objętościowa resuscytacja, lekkie lub silniejsze leki inotropowe i vasopresory – ukierunkowuje się na poprawę perfuzji tkanek i dostarczanie tlenu.