omuzlar

Omuzlar, vücudun en hareketli komplekslerinden biridir ve omuz kemikleri ile çevreleyen yapıların oluşturduğu omuz girdabı olarak da bilinir. Başlıca kemikler, eklemler, kaslar ve bağlardan oluşur. Bu yapıların birleşimi, geniş hareket açıklığı ile kuvvetli stabiliteyi aynı anda gerektirir.

Kemikler açısından omuz girdabını köprücük kemiği (clavicula), omuz kemiği (skapula) ve üst kol kemiği (humurus) oluşturur. Eklemler arasında glenohumeral eklem (omuz eklemi), acromiooklaviküler eklem ve sternoklaviküler eklem bulunur; scapulothorakal hareket de fonksiyonel olarak omuz kirişinin parçasıdır. Bu yapılar, kolun serbestçe yukarı kaldırılmasını sağlar.

Kaslar açısından en önemli grup rotator manşet (supraspinatus, infraspinatus, teres minor, subskapularis) ile deltoid kasını içerir. Bunların yanı sıra trapezius, serratus anterior ve pectoralis major/minor gibi kaslar, omuz ekleminin stabilizasyonuna ve hareketlerine katkıda bulunur. Rotator cuff kasları, glenohumeral eklemin stabilize olmasını sağlayarak hareket sırasında başın eklem yuvasında kalmasına yardımcı olur.

Sinirler ve damarsal yapıların temel hatları, omuz çevresinde deltoid ve teres minor gibi kasları innerve eden axillary sinir, suprascapular sinir ve subskapular sinirler ile bu bölgeleri besleyen arterlerdir (subklavyen arterinin dalları).

Fonksiyon olarak omuzlar, abdüksiyon, fleksiyon, ekstansiyon, adduksiyon, abduksiyon ve intern veya ekstern rotasyon gibi çok geniş bir hareket yelpazesi sunar. Bu kapsamlı hareket kapasitesi, scapulohumeral rhythm olarak adlandırılan omuz eklemi ile skapula arasındaki koordineli hareketle desteklenir.

Klinik olarak omuzlar rotator cuff yırtıkları, impingement sendromu, omuz çıkığı ve donuk omuz (adhesive capsulitis) gibi durumlarla karşılaşabilir. Tanı çoğunlukla fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konulur; tedavi ise fizik tedavi, ilaçlar ve gerektiğinde cerrahi yaklaşımları içerebilir.