kemikler

Kemikler, iskelet sisteminin temel yapılarıdır. Sert, mineralize bağ dokusundan oluşurlar ve yaşam dolu dokular içerirler. Kemik dokusunda osteoblastlar (yapıcı hücreler), osteositler (olgunlaşmış hücreler) ve osteoklastlar (kemik dokusunu yıkıp yeniden kuran hücreler) görev alır. Matris, kolajen lifleriyle hidroksiapatit mineralinin birleşiminden oluşur; bu birleşim kemiklere dayanıklılık ile hafiflik dengesini sağlar.

Yapısal olarak kemikler kompakt kemik (kortikal) ile süngerimsi kemik (trabeküler) olarak iki ana dokudan oluşur. Kompakt kemik uzun kemiklerin dış yüzeyinde yoğundur; süngerimsi kemik iç bölgelerde bulunur ve kemik iliği için boşluklar içerir. Kemiklerin içi, kemik iliğiyle dolu boşluklar içerir. Klasik olarak kırmızı kemik iliği kan hücrelerinin üretimini sağlar; yetişkinlerde bazı uzun kemiklerin uçlarında ve düz kemiklerde kırmızı iliğin yerini sarı kemik iliği (yağ depolama) alabilir.

Fonksiyonlar açısından kemikler vücut için destek, koruma ve hareket çerçevesi görevi görür. Ayrıca kalsiyum, fosfor ve diğer minerallerin depo alanı olarak görev yapar ve kan hücresi üretimine katılır. Kemikler büyür ve yaşlandıkça yeniden şekillenir; bu süreç remodeling adıyla bilinir ve osteoblastlar ile osteoklastlar arasındaki dengeye bağlıdır. Büyüme plakları çocuklarda bulunur ve ergenlik sonunda kapatılır.

Kemiklerin sınıflandırılması; uzun kemikler (örneğin femur), kısa kemikler (karsal kemikler), yassı kemikler (sternum, kafatası kemikleri) ve düzensiz kemikler (omurga) gibi kategorileri içerir. Sağlık açısından yeterli kalsiyum ve D vitamini alımı ile düzenli fiziksel aktivite kemik yoğunluğunu korumaya yardımcı olur; yaşla birlikte osteoporoz ve kırık riskleri artabilir.