neurodevelopmentalny

Neurodevelopmentalny jest przymiotnikiem odnoszącym się do rozwoju układu nerwowego. W medycynie i psychologii używany jest do opisu zaburzeń neurorozwojowych, które mają początek w rozwijającym się mózgu i często utrzymują się w dorosłości.

Zaburzenia neurorozwojowe obejmują m.in. zaburzenia spektrum autyzmu, ADHD, zaburzenia komunikacyjne (m.in. zaburzenia rozwoju językowego, zaburzenia artykulacyjne), zaburzenia uczenia się (dysleksja, dyskalkulia), niepełnosprawność intelektualna, zaburzenia koordynacji ruchowej (zespół zaburzeń koordynacyjnych), tiki i inne.

Etiologia jest złożona i wieloczynnikowa: czynniki genetyczne, czynniki prenatalne (infekcje, ekspozycja na toksyny), perinatalne urazy mózgu oraz czynniki środowiskowe. Zaburzenia neurorozwojowe cechuje różnorodność objawów, które obejmują funkcje poznawcze, językowe, społeczne i motoryczne.

Diagnoza zwykle opiera się na szczegółowej historii rozwojowej, obserwacji zachowań i standaryzowanych testach oraz kryteriach diagnostycznych (np. DSM-5, ICD-11). Wczesna identyfikacja i wielodyscyplinarne podejście są kluczowe dla planowania interwencji i wsparcia.

Leczenie i wsparcie są indywidualne i obejmują terapię behawioralną, terapię mowy i języka, terapię zajęciową, terapię ruchową, wsparcie edukacyjne oraz, w niektórych przypadkach, farmakoterapię (np. w ADHD). Rokowania są zróżnicowane i zależą od typu zaburzenia, wczesnego dostępu do usług oraz skuteczności interwencji.