interwencji

Interwencja to działanie polegające na wchodzeniu między podmioty w celu wpłynięcia na przebieg wydarzeń, ochrony interesów lub udzielenia pomocy. W ujęciu etymologicznym termin pochodzi od francuskiego intervention, łac. interventio, od inter- „między” i venire „przychodzić”. W praktyce pojęcie obejmuje szeroki zakres działań, od dyplomatycznych po militarne i medyczne.

W naukach społecznych interwencje wyróżnia się według kontekstu i celu. Można je klasyfikować jako międzynarodowe i wewnętrzne, a także jako działania polityczne, militarne, dyplomatyczne, ekonomiczne, medyczne i prawne. Interwencje międzynarodowe mogą przyjmować formę interwencji wojskowej, interwencji humanitarnej, działań dyplomatycznych lub sankcji ekonomicznych. Interwencje wewnętrzne dotyczą ingerencji państwa w sprawy społeczne, administracyjne lub gospodarcze, zwykle w odpowiedzi na kryzysy, naruszenia praw człowieka lub zagrożenie dla stabilności.

Podstawy prawne i etyczne interwencji są przedmiotem licznych debat. Zasady suwerenności państw i nieingerencji w ich sprawy kontrastują z argumentami o ochronie praw człowieka i zapobieganiu katastrofom, co prowadzi do koncepcji odpowiedzialności za ochronę (R2P) i różnych interpretacji mandatu legitymującego interwencję.

Historycznie interwencje pojawiały się wraz z rozwojem państw i systemów sojuszy. Do powszechnie omawianych przykładów należą interwencje w Kosowie (1999) i Libii (2011), a także różne operacje humanitarne koordynowane przez organizacje międzynarodowe i koalicje państw.