netvísindum

Netvísindum er alþjóðlegt og fjölbreytt fræðasvið sem rannsakar netkerfi. Netin eru samsett af hnútum (einingum) og tengingum milli þeirra og geta verið félagsleg nets, taugakerfi, líffræðilegar net eða innviðir tækni- og flutningskerfa. Markmiðið er að skilja uppbyggingu netsins, hvernig það starfar og þróast, og hvernig eiginleikar netsins hafa áhrif á útkomu kerfisins, til dæmis í upplýsingaflæði, faraldsfræði eða viðskipta- og framkvæmdaferlum.

Hugmyndir netvísinda byggja á einföldum mælingum og líkanum. Helstu hugtök eru degree (fjöldi tenginga á hnúti), miðpunktar (centrality) og clustering (samsetning). Algengar líkan eru slembin net (Erdős–Rényi), skala-frjáls net (Barabási–Albert) og small-world net (Watts–Strogatz). Með þessum líkanum er reynt að líkja raunverulegum netum, skoða hvernig net breiðist, hvernig net standast álag og hvaða netgerð stýrir þróun.

Notkun netvísinda nær frá félagslegum netum til líffræðilegra neta og innviða tækni og fjármálakerfa. Netvísindi nýta graf- og tölfræðilegar aðferðir til að greina netsamsetningu, finna samfélög (community detection), líta á dreifingu og faraldsferli, og spá fyrir um hegðun og faraldsbreytingar. Frá upphafi hafa netvísindi þróast úr félagsvísindum og eðlisfræði og sitja nú sem samverkandi fræðasvið í tölfræði og upplýsingatækni.