netkerfi

Netkerfi eru kerfi tækja, tengibúnaðar og reglna sem gera tölvum og öðrum tækjum kleift að senda og taka á móti gögnum, deila forritum og auðlindum, og hafa samskipti. Slík kerfi ná frá litlum heimakerfum til stórra fyrirtækjakerfa og geta tengst Internetinu eða verið lokuð innan stofnana.

Helstu þættir netkerfis eru tækjabúnaður (rotrar, skiptiborð, eldveggir), miðlar (káblar, ljósleiðari og loftnet) og hugbúnaður til stjórnar, viðhalds og öryggis. Grunnurinn að gagnaflutningi byggist á TCP/IP; önnur mikilvæg staðlar eru Ethernet (IEEE 802.3) og Wi‑Fi (IEEE 802.11).

Algengar gerðir netkerfa eru LAN (Local Area Network), WAN (Wide Area Network), MAN (Metropolitan Area Network) og PAN (Personal Area Network). Algengar uppbyggingar eru stjarna-, lykkja- og mesh-topology. Netkerfi þurfa IP-tökur, DNS og DHCP til að stýra tækjum og auðlindum í netinu.

Stjórnun og öryggi: Rekstur netkerfa felur í sér uppsetningu, uppfærslur, eftirlit og lausn vandamála. Algengar aðferðir eru SNMP til rekstrar, dagbækur (logs) og greining. Öryggisráðstafanir fela í sér eldveggi, aðgangsstýringu, dulkóðun (TLS/IPsec) og netsepareringu til að minnka hættu af innrásum og gagnaleka.

Saga og framtíð: Netkerfi hafa þróast frá ARPANET til nútíma Internet. Stöðlun byggist á stöðlum frá IETF, IEEE og ISO. Framtíðin felur í sér SDN (Software-Defined Networking), NFV (Network Functions Virtualization) og aukna notkun IoT og 5G/6G, sem bæta sveigjanleika og samhæfni en krefjast sterkra öryggisráðstafana.