monolingwalne

Monolingwalne to przymiotnik odnoszący się do używania lub posiadania jednego języka. Pochodzi od przedrostka mono- „jeden” i łacińskiego lingualis „językowy”. W odmianie polskiej występuje jako monolingwalny (m), monolingwalna (f) i monolingwalne (n) w zależności od rzeczownika.

Definicja obejmuje zarówno jednostki, jak i środowiska. Osoba monolingwalna posługuje się wyłącznie jednym językiem w codziennej komunikacji, edukacji i pracy. W praktyce jednak nawet osoby opisane jako monolingwalne mogą znać ograniczony zakres obcego języka lub rozumieć pewne wyrażenia, a także używać zapożyczeń. W kontekście społecznym mowa o monolingwalności środowiskowej lub społecznościowej, czyli dominującym użyciu jednego języka w danym regionie, szkole czy instytucji.

W edukacji i polityce językowej pojęcie to bywa porównywane z bilingwalizmem i wielojęzycznością. Systemy edukacyjne mogą promować naukę w jednym języku (monolingwalne programy nauczania) lub przeciwnie—dwujęzyczne i wielojęzyczne programy, które kładą nacisk na znajomość kilku języków. W kontekście technologicznym termin ten bywa używany do opisania oprogramowania lub dokumentów zaprojektowanych wyłącznie dla jednego języka, bez obsługi innych.

Monolingwalność może być przedmiotem analiz w lingwistyce, psychologii poznawczej i badań nad polityką językową. Badania nad skutkami monolingwalizmu w porównaniu z bilingualizmem pozostają zróżnicowane, co odzwierciedla złożoność zjawiska. Termin ten bywa także używany w odniesieniu do polityk migracyjnych i społecznych związanych z dominacją jednego języka.