moczopdne

Moczopędne, zwane diuretykami, to grupa leków farmakologicznych wpływających na nerki, które zwiększają wydalanie moczu. Dzięki temu następuje zmniejszenie objętości płynów w organizmie i obniżenie ciśnienia tętniczego, co bywa pożądane w leczeniu nadciśnienia, obrzęków oraz niektórych zaburzeń nerkowych i wątroby.

Najważniejsze mechanizmy i rodzaje diuretyków

Diuretyki pętlowe (np. furosemid, torasemid) działają na pętlę Henlego, są silne i często powodują utratę potasu; stosuje się je w obrzękach związanych z zastoinową niewydolnością serca, chorobą wątroby lub ostrą niewydolnością nerek. Diuretyki tiazydy i tiazydopodobne (np. hydrochlorotiazyd, chlortalidon) hamują reabsorpcję sodu i chloru w dalszej części nerki; są używane w leczeniu nadciśnienia i łagodnych obrzęków, z ryzykiem hipokaliemii. Diuretyki oszczędzające potas (spironolakton, eplerenon, amiloryd) blokują działanie aldosteronu lub kanały potasowe; stosuje się je przy hiperaldosteronizmie i w niektórych obrzękach, lecz niosą ryzyko hiperkaliemii. Diuretyki działające na węglananhydrazę (acetazolamid) są lżejsze i wykorzystywane w wybranych schorzeniach, także w okulistyce i leczeniu niektórych zaburzeń kwasowo-zasadowych. Diuretyki osmotyczne (mannitol) są używane w nagłych sytuacjach neurologicznych lub krążeniowych pod nadzorem szpitalnym.

Wskazania i zastosowanie

Diuretyki stosuje się w nadciśnieniu tętniczym, obrzękach związanych z niewydolnością serca, chorobami nerek i wątroby, a także w niektórych stanach okulistycznych i w leczeniu kamieni moczowych. Dobór konkretnego diuretyku zależy od objawów, oczekiwanych efektów i profilu bezpieczeństwa.

Działania niepożądane i ostrożność

Najczęstsze objawy to zaburzenia elektrolitowe (hiponatremia, hipokaliemia lub hiperkaliemia zależnie od klasy), odwodnienie, zaburzenia kwasowo-zasadowe, wzrost kwasu moczowego i cukru we krwi. Diuretyki mogą nasilać objawy dny moczanowej i wchodzić w interakcje z innymi lekami, np. NLPZ, litium, glikozydy nasercowe. Przeciwwskazania obejmują anurię i ciężkie zaburzenia elektrolitowe; decyzja o terapii wymaga monitorowania funkcji nerek, elektrolitów, ciśnienia i masy ciała.