lodowców

Lodowce to masy lodu, które powstają w wyniku nagromadzenia i przekształcenia śniegu, układającego się w warstwy i ulegającego kompresji aż do powstania lodu lodowcowego. Pod wpływem grawitacji poruszają się powoli, zwykle od kilku centymetrów do kilkudziesięciu metrów rocznie. Lodowce utrzymują się dzięki stałemu dopływowi śniegu w strefie akumulacji i ograniczaniu topnienia w strefie ablacji.

Procesy te tworzą charakterystyczne cechy lodowców: szczeliny na powierzchni, seraki oraz moreny boczne i czołowe. Lód przepływa i ulega deformacjom, a bilans masowy lodowca decyduje o jego wzroście lub cofnięciu. W obrębie lodowca mogą występować jeziora lodowcowe, a czoła niektórych lodowców migrują i pozostawiają po sobie moreny.

Lodowce występują w różnych formach. Najważniejsze typy to lodowce dolinowe w górach, lodowce kotłowe tworzące skupiska w zatoczkach ścian skalnych, lodowce piedmontowe rozlewające się u stóp dolin oraz masowe pokrywy kontynentalne, zwane lądolodami, które dominują na Grenlandii i w Antarktydzie. W regionach górskich lodowce są ważnym elementem krajobrazu, a w regionach polarnych stanowią kluczową część klimatu.

Zmiany klimatu wpływają na lodowce: w wielu regionach obserwuje się utratę masy i cofanie czoł lodowców, co przyczynia się do podnoszenia poziomu mórz. Monitorowanie lodowców prowadzi poprzez zdjęcia satelitarne, pomiary terenowe i modele bilansu masy. Lodowce odgrywają także istotną rolę w gospodarce wodnej regionów zależnych od ich topnienia, a ich badania dostarczają danych klimatycznych i paleoklimatycznych.