knockouttoernooien

Knockouttoernooien is een toernooiformaat waarin deelnemers na verlies worden uitgeschakeld en niet meer kunnen doorgaan. De winnaar van elke gespeelde wedstrijd gaat door naar de volgende ronde, en het toernooi eindigt wanneer één kampioen overblijft. Het meest voorkomende systeem is single-elimination, vaak georganiseerd met een bracket waarin de winnaars elkaar in opeenvolgende rondes treffen. Om het deelnemersaantal in het bracket passend te maken worden soms byes toegewezen en seedings toegepast, zodat sterke deelnemers later in het toernooi starten en de planning in balans blijft.

Varianten bestaan naast single-elimination, zoals dubbel eliminatie toernooien waarbij een deelnemer twee verliezen kan hebben voordat hij uitgeschakeld wordt, en formats waarin na een groepsfase een knockoutfase volgt. In veel sporten worden verschillende tiebreakers gebruikt om een winnaar aan te wijzen bij een gelijkspel of gelijke stand.

Toepassingen: Knockouttoernooien komen veel voor in professionele en amateurcompetities. Voorbeelden zijn de knockoutfase van het FIFA Wereldkampioenschap voetbal na de groepsfase, en de hoofdtoernooien in tennis zoals grandslamtoernooien, waarin een speler telkens vooruitgaat op basis van gewonnen wedstrijden. De formule is populair vanwege de duidelijke einddoelstelling en spanning, hoewel een enkele misser een deelnemer al direct uitsluit.

Geschiedenis: De term knockout komt uit het Engels en verwijst naar uitschakeling na een nederlaag. Het idee van eliminerende rondes ontstond in de 19e en 20e eeuw en is sindsdien een veelgebruikt formaat in diverse sporten en spellen.