jafnvægis

Jafnvægi er ástand þar sem kraftar eða ferlar sem hafa gagnstæð áhrif hafa náð samræmi og kerfið bregst ekki við breytingum án utan komandi truflana. Hugtakið er notað í mörgum vísindagreinum til að lýsa stöðugu eða reglubundnu ástandi sem getur varðveist eða endurtekið í tíma. Jafnvægi getur verið hagnýtt og flókið, og það getur átt sér stað á mörgum stöðum í náttúru og samfélagi.

Í eðlis- og efnafræði er jafnvægi þegar hraði fyrir- og bakvirkja í gagnstæðu átt eru jafnir. Dæmi: A + B ⇌ C + D. Aðstæður eins og hitastig, þrýstingur og samsetning efna hafa áhrif á jafnvægispunktinn. Le Chatelier's prinsipp segir að kerfið svarar breytingum með því að færa sig til þess að draga úr áhrifum truflunar.

Í hagfræði er jafnvægi þegar framboð og eftirspurn eru jöfn, sem myndar jafnvægisverð og jafnvægismagn. Slíkt jafnvægi getur breyst með breytingum í verði, tekjum, tækni eða reglum og þá leiðir kerfið sig að nýju jafnvægi.

Í líffræði og kerfisfræði er jafnvægi oft skilgreint sem dynamic steady state: kerfi viðhalda innra jafnvægi með samvirknu eftirliti og homeostasis, en hafa samt stöðuga aðlögun sem gerir þeim kleift að svara umhverfisbreytingum.

Seinast: orðin jafnvægi og jafnvægisnotkun eru víð og samverkandi í vísindum. See also: Le Chatelier's principle, homeostasis, chemical equilibrium, mechanical equilibrium.