efnafræði

Efnafræði er vísindagrein sem fjallar um efni, uppbyggingu þeirra, eiginleika og umbreytingar sem þau fara í gegnum. Hún rannsakar atóm og sameindir, tengsl þeirra og orkuna sem knýr efnahvörf og aðrar umbreytingar. Afleiðingar efnafræðilegra ferla koma fram í framleiðslu efna og lyfja, í rekstri orkukerfa og í líffræðilegum og umhverfislegum ferlum. Efnafræði veitir grunn fyrir margra tækni- og vísindanotkun og tengist mörgum greinum eins og líffræði, verkfræði og umhverfisvísindum.

Helstu undirgreinar eru almenna efnafræði (bygging atóma, efnahvörf og varðveisla massa og orku), lífefnafræði (efnaferlar í lifandi kerfum), organísk efnafræði (lífrænar sameindir og hvarf þeirra), óorganísk efnafræði (málmar og málmískt efni), fysík-efnafræði (termódýnamík, raf- og kvantvísindi) og greiningar- og mælingarfræði (aðferðir til að mæla eiginleika efna).

Uppruni efnafræði liggur í fornri alkimíu en hún þróaðist í nútíma vísindi með framlagi margra fræðimanna. Antoine Lavoisier kenndi varðveislu massa, John Dalton setti atómskenninguna og Dmitri Mendeleev þróaði lotukerfið árið 1869. Síðan hafa kenningar og tækni þróast og veitt grundvöll fyrir rannsóknir í efnafræði, efnatækni og fjölbreyttar greinar sem byggja á efnum og umbreytingum þeirra.