genelge

Genelge, Türkiye’de kamu yönetimi içinde kullanılan bir terimdir ve bir bakanlık ya da ilgili idare tarafından yayımlanan genel bir talimat, yönerge veya rehber anlamına gelir. Genelde mevcut mevzuatın nasıl uygulanacağını, hangi süreçlerin izleneceğini ve hangi hükümler doğrultusunda hareket edileceğini belirleyen açıklama ve standartları içerir.

Bir genelge, kanunlar veya tüzükler gibi yüksek bağlayıcılığa sahip bir hukuk kaynağı değildir; ancak yayımlayan kurumun iç işleyişi üzerinde bağlayıcıdır ve o kurumdaki çalışanların uygulamalarını standardize eder. İlgili idarenin yetki ve sorumluluk alanında karar alma süreçlerini yönlendirir, uygulamanın tutarlı ve öngörülebilir olmasını sağlar. İçerik olarak, yorumlar, prosedürler, formlar, bildirim süreleri ve denetim ölçütleri gibi konuları kapsayabilir. Bazen vatandaşları doğrudan ilgilendiren yönlendirmeler de içerebilir; bu durumda yasal uyum ve haklar açısından dikkatli bir denetim gerekir.

Yayınlanma ve erişim açısından genelgeler çoğunlukla resmi gazetede yayımlanmayabilir, daha çok ilgili bakanlığın internet sitesinde, söz konusu kurumun arşivlerinde veya iç iletişim kanallarında bulunur. Vergi, güvenlik, göç, sağlık ve diğer alanlarda faaliyet gösteren kurumlar kendi genelgelerini yayımlayarak uygulamadaki standardizasyonu sağlarlar.

Genelge, idari hukuk sisteminde mevzuatın uygulanmasına ilişkin ayrıntıları düzenleyen önemli bir araçtır. Yasal uyum ve hesap verebilirlik açısından rol oynarken, aşırı yetki kullanımı veya mevzuata aykırı uygulamalar söz konusu olduğunda yargı denetimine konu olabilir.