ewaluacji

Ewaluacja to systematyczny proces gromadzenia i analizy informacji o planowaniu, wdrażaniu i wynikach programu, projektu lub polityki publicznej. Celem ewaluacji jest ocena skuteczności, efektywności, rzetelności i wpływu działań oraz wsparcie decyzji dotyczących kontynuowania, modyfikowania lub zakończenia interwencji.

Ewaluacje pomagają także w uczeniu się organizacji i w zwiększaniu przejrzystości. W praktyce wyróżnia się kilka celów: sprawdzenie trafności (relevance), skuteczności (effectiveness), efektywności (efficiency), wpływu (impact) i trwałości (sustainability).

Rodzaje obejmują ewaluację ex-ante (przed rozpoczęciem), ewaluację formującą (process) w trakcie realizacji oraz ewaluację summatywną/ex-post (po zakończeniu). Inaczej dzieli się na ocenę wyników (outcomes) i wyników produktów (outputs), a także na ocenę ekonomiczną (ocena kosztów i korzyści, koszt-efektywność).

Metody łącą techniki jakościowe i ilościowe, m.in. analizy danych administracyjnych, ankiety, wywiady, obserwacje i studia przypadków. Często wykorzystuje się teorie zmiany lub logiki interwencji do określenia, które działania prowadzą do oczekiwanych rezultatów. Wysokiej jakości ewaluacja opiera się na rzetelności, trafności i triangulacji danych.

W kontekście polskim ewaluacja odgrywa kluczową rolę w administracji publicznej i projektach finansowanych z unijnych funduszy. Regularnie stosuje się ją w ocenie programów, grantów i strategii, a także jako narzędzie uczenia się i rozliczania efektów.