dikarboksylowych

Dikarboksylowe, czyli kwasy dikarboksylowe, to związki organiczne zawierające dwie grupy karboksylowe (-COOH) w jednej cząsteczce. Dzięki temu są dwukwasowymi kwasami, które mogą zachowywać się jako dwie funkcjonalne grupy kwasowe w reakcjach chemicznych. W zależności od budowy wyróżnia się kwasy dikarboksylowe alifatyczne (łańcuchy nienachylone) oraz aromatyczne (podstawa w postaci aromatycznego pierścienia z dwiema grupami karboksylowymi).

Najbardziej typowe przykłady obejmują kwasy szczawiooctowy (oksalowy), malonowy, burszowy (suksynowy), glutarowy i adipinowy. Istnieją także kwasy dikarboksylowe o zróżnicowanych układach, takie jak kwasy difunkcyjne związane w strukturach aromatycznych, na przykład kwasy ftalowy i izoftalowy. Struktura oraz odległość między grupami karboksylowymi wpływają na właściwości fizykochemiczne i reaktomość tych związków.

Własności fizykochemiczne kwasów dikarboksylowych zależą od długości łańcucha lub od układu pierścieniowego; zwykle są to związki polarniejsze od wielu jednofunkcyjnych kwasów karboksylowych i mogą tworzyć estery, anhydrydy oraz sole. Zastosowania obejmują produkcję poliesterów i poliamidów, syntezę związków pośrednich w przemysłach chemicznych oraz jako miejsca syntetyczne w materiałach polimerowych. W naturze występują jako metabolity i pochodne różnych procesów biochemicznych.

Bezpieczeństwo: większość kwasów dikarboksylowych jest żrąca i drażniąca dla skóry i oczu; należy stosować odpowiednie środki ochrony, unikać inhalacji i stosować właściwe praktyki magazynowania.