alifatyczne

Alifatyczne, znane także jako związki alifatyczne, to grupa związków chemicznych charakteryzujących się niearomatyczną strukturą węgla. Odróżniają je od związków aromatycznych, które zawierają stabilny pierścień aromatyczny. W praktyce alifatyczne obejmują zarówno łańcuchowe, jak i cykliczne układy węglowe, które nie tworzą aromatu. Mogą być acykliczne (np. alkany, alkeny, alkiny) lub cykliczne (np. cykloalkany, cykloalkeny), a także zawierać różne atomy oprócz węgla i wodoru w podstawowej siatce.

Podział obejmuje:

- nasycone: alkany (węgiel–węgiel tylko pojedyncze wiązania, np. metan, etan, propane),

- nienasycone: alkeny (podwójne wiązania) i alkiny (potrójne wiązania),

- cykliczne: cykloalkany (nasycone) i cykloalkeny (nienasycone),

- oraz bardziej złożone związki alifatyczne, które mogą zawierać heteroatomy w podstawowej siatce, lecz bez pierścieni aromatycznych.

Właściwości alifatycznych związków są zróżnicowane; generalnie wykazują mniejszą polaryzację niż związki aromatyczne i mają szerokie zastosowanie praktyczne. Często są gazami, cieczami lub łatwo palącymi się substancjami o charakterystycznych zapachach, zależnie od długości łańcucha i obecności wiązań nienasyconych.

Znaczenie i zastosowania obejmują paliwa kopalniane (np. metan, etan, propan), surowce w petrochemii do syntez chemicznych oraz rozpuszczalniki i monomery do produkcji tworzyw sztucznych. W chemii te zbiory stanowią podstawę do klasyfikowania związków ze względu na strukturę węglową i ich właściwości reaktywne, pomagając odróżnić je od związków aromatycznych.