cewnik

Cewnik, potocznie zwany cewnikiem, to elastyczny lub sztywny przewód wprowadzany do ciała w celu odprowadzania płynów lub podawania leków. W medycynie najczęściej spotyka się cewniki moczowe, które umożliwiają odpływ moczu z pęcherza, oraz różne warianty wykorzystywane do innych celów, takich jak drenaż ran czy podawanie leków do układu naczyniowego.

Najpowszechniej stosowanym typem jest cewnik moczowy, wprowadzany przez cewkę moczową do pęcherza. Istnieją także cewniki do samodzielnego cewnikowania (intermittent catheterization), używane krótkoterminowo oraz cewniki nad spojeniem łonowym (suprapubiczne), które umieszcza się przez zabieg w ścianie brzucha. Cewniki wykonuje się z różnych materiałów, m.in. lateksu, silikonu i poliuretanu, często z powlekaniem zmniejszającym tarcie lub infekcje.

Wskazania do użycia obejmują retencję moczu, monitorowanie diurezy u pacjentów po zabiegach operacyjnych, długoterminowe potrzeby związane z zaburzeniami czynności pęcherza oraz konieczność precyzyjnego odpływu moczu w warunkach klinicznych. Ryzyko związane z cewnikowaniem obejmuje zakażenia dróg moczowych, urazy cewki moczowej, zapalenie pęcherza, zatkanie cewnika oraz dyskomfort.

Pielęgnacja polega na stosowaniu odpowiedniej techniki przy zakładaniu, utrzymaniu higieny okolicy cewnika i regularnej wymianie zgodnie z zaleceniami lekarza. Samodzielne cewnikowanie wymaga szkolenia w bezpiecznych i higienicznych praktykach.

Historia cewników sięga czasów starożytnych; w XX wieku opracowano cewnik Foley’a z balonem, co umożliwiło utrzymanie cewnika w pęcherzu na dłużej. Obecnie wiele wariantów cewników jest dostępnych w zależności od zastosowania i potrzeb pacjenta.