blóðrásina

Blóðrásin er kerfi líffæra sem flytur blóð um líkamann. Hún tryggir flutning á súrefni og næringarefnum til vefja, flytur úrgangsefni frá þeim og tekur þátt í hitastjórnun og varnarstarfi líkamans.

Helsti hluti blóðrásarinnar er hjartað, sem er pumpa með fjórum hólfum: hægri gátt, hægri slegill, vinstri gátt og vinstri slegill. Hjartalokur tryggja að blóð flæði aðeins í eina átt. Blóðrásin skiptist í lungnablóðrás og kerfisblóðrás. Lungnablóðrásin flytur ómætt blóð til lungna þar sem súrefni er tekinn upp og koltvísýringur losnað; kerfisblóðrásin dreifir súrefnisríku blóði til líffæra og vefja og tekur upp koltvísýring sem myndast þar.

Æðakerfið samanstendur af slagæðum, æðum og háræðum. Slagæðar flytja súrefnisríkt blóð frá hjarta til líffæra, bláæðar flytja blóð sem er minna í súrefni til hjartans, og háræðar eru þar sem skipt er efnum milli blóðs og vefja. Blóð er samsett úr plasma, rauðum blóðkornum, hvitum blóðkornum og blóðflögum. Rauðkorn bera súrefni með hemóglóbíni; hvítkorn verja líkamann gegn sýklum; blóðflögur taka þátt í storknun.

Stjórn blóðrásarinnar á sér stað með sjálfvirka taugakerfinu (sympatíska og parasympatíska kerfinu) og hormónum. Blóðþrýstingur hefur áhrif á flæði og þess vegna er hann mældur í systólískum og diastólískum gildi. Heilbrigð blóðrás krefst hreyfingar, holls mataræðis og forvarnaraðgerða til að draga úr áhættu á æðum og hjarta.