Slagæðar

Slagæðar eru æðar sem bera blóð frá hjarta. Flestar slagæðar flytja súrefnisríkt blóð til líffæra og vefja, en lungnaslagæðarnar bera blóð frá hjarta til lungna sem hefur minna súrefni. Slagæðakerfið nær frá ósæð til smærri slagæðar og að lokum arteriola, þar sem blóðsekkur þessarar hringrásar fer yfir í háræðakerfið.

Slagæðar hafa þrjú megin hylki: tunica intima (innst lag), tunica media (miðlag) og tunica externa (ysta lag). Í stærri slagæðum er tunica media tiltölulega þykkt og inniheldur mikið teygjanlegt bandvef og sléttvöðva, sem gerir æðarnar teygjanlegar og standast háan þrýsting. Smærri slagæðar, svokallaðar vöðvaslagæðar, hafa meira vöðvalag sem stjórnar streymi blóðs með samdrætti æðaveggjar og þannig mótstöðu.

Blóð flæðir frá hjarta í gegnum slagæðakerfið og dreifist til allra líffæra. Pulsandi hjartslátturinn hrærir slagæðarnar og hjálpar til við að viðhalda stöðugu blóðþrýstingi og reglulegri dreifingu blóðs áfram í hringrásina. Slagæðarnar veita bæði flæði og vörn gegn ofháum þrýstingi með náttúrulegum teygjanleika sínum.

Helstu sjúkdómar sem tengjast slagæðum eru háþrýstingur (hypertension), æðakölkun (atherosclerosis) sem þrengir eða stíflar æðarnar, og aneurysma sem er útvíkkun æðar. Með aldrinum og eftir lífsstíl geta æðar stíflast og starfsemi þeirra versnað, sem auka líkur á hjarta- og æðasjúkdómum. </s>