betablokery

Betablokery to grupa leków należących do antagonistów receptorów beta‑adrenergicznych. Działają poprzez blokowanie wpływu noradrenaliny na receptory beta‑adrenergiczne, przede wszystkim w sercu i układzie krążenia. Blokada beta‑1 zmniejsza częstość i siłę skurczów serca, a także przewodnictwo przedsionkowo‑komorowe, i ogranicza wydzielanie reniny. W zależności od profilu receptorowego, niektóre betablokery są selektywne dla beta‑1 (metoprolol, bisoprolol, atenolol), inne blokują również beta‑2 (propranolol, sotalol) i mogą wywoływać szerszy zakres efektów ubocznych. Niektóre leki mają aktywność ISA (intrinsic sympathometric activity).

Zastosowania kliniczne obejmują nadciśnienie tętnicze, stabilną dławicę piersiową, zaburzenia rytmu serca (tachyarytmie), a także przewlekłą i ostre niewydolność serca (szczególnie beta‑blokery o potwierdzonej korzyści, takie jak bisoprolol i metoprolol). W okulistyce stosuje się miejscowe beta‑blokery (timolol) w leczeniu jaskry, obniżając ciśnienie wewnątrzgałkowe. Betablokery mogą także ograniczać objawy nadczynności tarczycy i profilaktykować migrenę. Swoisty profil działania sprawia, że decyzja o wyborze konkretnego leku zależy od stanu pacjenta, współistniejących chorób i innych leków.

Przeciwwskazania i działania niepożądane obejmują bradykardię, blok przedsionkowo‑komorowy oraz ciężką dekompensowaną niewydolność serca. U osób z astmą oskrzelową lub ciężką obturacyjną chorobą płuc nietypowe betablokery nieseletywne mogą wywołać duszności. Inne częste skutki to zmęczenie, zimne kończyny, zaburzenia erekcji i maskowanie objawów hipoglikemii. Interakcje z lekami blokującymi kanały wapniowe lub z insuliną wymagają ostrożności. Podział obejmuje leki nieseletywne (np. propranolol), selektywne beta‑1 (np. metoprolol, bisoprolol, atenolol) oraz leki trzeciej generacji (carvedilol, labetalol) z dodatkową vasodilataacją.