adhezje

Adhezje to proces i właściwość przylegania między dwoma różnymi materiałami lub między warstwą a podłożem, zachodzące na granicy ich dwóch faz. Adhezja różni się od kohezji, która odnosi się do sił utrzymujących spójność jednego materiału.

Główne mechanizmy adhezji to: chemiczne wiązanie na powierzchni (kowalencyjne, jonowe, mostki wodorowe), fizyczne przyciąganie (siły van der Waalsa) oraz mechaniczne zakotwiczenie wynikające z interlockingu na mikroskopijnych nierównościach. Czasem występuje mieszanka tych mechanizmów. Wielkość pracy adhezji to energia potrzebna do oddzielenia materiałów.

Czynniki wpływające na adhezję obejmują energetykę i chemię powierzchni, chropowatość, czystość, wilgotność i temperaturę otoczenia, a także kompatybilność chemiczną materiałów i sposób przygotowania podłoża. Złe przygotowanie powierzchni lub zanieczyszczenia mogą obniżać adhezję i prowadzić do odwarstwiania się powłok.

Ocena adhezji obejmuje m.in. testy odrywania (np. testy peel) i testy przyczepności (np. lap-shear, pull-off), a także analizę miejsca zerwania, które może być adhezyjne na granicy lub kohezynne wewnątrz materiału lub kleju. Pomiar kąta kontaktu i energii powierzchni pomaga ocenić skłonność do zwilżania i potencjał adhezji.

Zastosowania obejmują powłoki i kleje, farby ochronne, łączniki w przemyśle motoryzacyjnym i lotniczym, a także w stomatologii i biomateriałach. Adhezje odgrywają kluczową rolę w trwałości struktur, ochronie przed korozją i jakości interfejsów w różnych technologiach.