Wewntrzkomórkowe

Wewnątrzkomórkowe odnosi się do wszystkiego, co zachodzi wewnątrz komórki: środowiska, procesów metabolicznych, struktur i szlaków komunikacyjnych znajdujących się w cytoplazmie i w organellach. Termin obejmuje także funkcje błon wewnątrzkomórkowych oraz mechanizmy utrzymujące homeostazę komórkową. W przeciwieństwie do procesów zewnątrzkomórkowych, wewnątrzkomórkowe dotyczą wnętrza komórki.

Najważniejsze struktury wewnątrzkomórkowe to jądro komórkowe, mitochondria, retikulum endoplazmatyczne (szorstkie i gładkie), aparat Golgi, lizosomy, peroksysomy, rybosomy oraz różne typy pęcherzyków. Cytoplazma stanowi środowisko, w którym zachodzą liczne reakcje enzymatyczne, a także miejsce działania wielu enzymów i procesów metabolizmu.

Transport wewnątrzkomórkowy obejmuje ruch materiałów między organellami i błonami komórkowymi, realizowany przez endomembranowy system. Pęcherzyki transportowe przenoszą białka i lipidy między jądrem, retikulum endoplazmatycznym, aparatem Golgiego i innymi strukturami. Do kluczowych procesów należą endocytoza, egzocytoza oraz autofagia, która prowadzi do rozkładu wewnątrzkomórkowych komponentów.

Wewnątrzkomórkowe sygnalizowanie obejmuje przekazywanie sygnałów chemicznych za pomocą drugich przekaźników (np. Ca2+), kinaz i innych mechanizmów regulujących wzrost, różnicowanie i odpowiedź na stres. Syntetyzacja białek odbywa się na ribosomach w cytoplazmie lub na retikulum endoplazmatycznym; ich prawidłowe zwijanie wspomagają chaperony.

Zaburzenia procesów wewnątrzkomórkowych wiążą się z różnymi chorobami, w tym chorobami mitochondrialnymi, lizosomalnymi i neurodegeneracyjnymi.