Tijdsschaal

Een tijdsschaal is een concept dat de duur of de temporele resolutie van tijd in een meting, dataset of analyse aanduidt. Daarmee wordt aangegeven hoe tijd wordt gemeten en weergegeven, van korte intervallen zoals seconden en minuten tot lange intervallen zoals jaren of miljarden jaren. De keuze voor een tijdsschaal bepaalt welke processen zichtbaar zijn en hoe data geïnterpreteerd worden.

Geologie en paleontologie maken gebruik van de geologische tijdschaal, een hiërarchisch systeem dat de aardgeschiedenis ordent in grote en kleine tijdsunits. Deze schaal faciliteert het dateren van gesteenten en fossielen en vergemakkelijkt de correlatie tussen verschillende regio's.

In astronomie en kosmologie bestaan tijdschalen die variëren van fracties van een seconde na de oerknal tot de leeftijd van het Heelal, die ongeveer 13,8 miljard jaar bedraagt. In klimaatsystemen en ecologie bepaalt de temporele resolutie (bijvoorbeeld jaarlijkse of decennialange intervallen) en de tijdstap van modellen hoe trends en processen kunnen worden vastgelegd.

In de geschiedenis en archeologie wordt tijdschaal gebruikt om gebeurtenissen in een chronologisch raamwerk te plaatsen, vaak via tijdlijnen die dateringen combineren met relatieve volgorde.

Samenvattend verwijst tijdsschaal naar de wijze waarop tijd wordt gemeten, verdeeld en uitgezet in een bepaald domein, wat invloed heeft op wat men kan waarnemen en aantoonbaar maken.