Spójnik

Spójnik to część mowy w języku polskim, która łączy wyrazy, frazy lub całe zdania, tworząc związki logiczne między nimi. Dzięki spójnikom możliwe jest wyrażanie m.in. dodania, wyboru, przeciwstawienia, przyczyny, celu, czasu i warunku.

Spójniki dzielą się na dwa główne typy: współrzędne i podrzędne. Spójniki współrzędne łączą składniki o równorzędnym znaczeniu. Do typowych przykładów należą i, oraz, a, lecz, ale, także, również, ani, lub, albo, a także formy zestawione, takie jak zarówno... jak i. Spójniki te łączą najczęściej wyrazy lub frazy, a w zdaniach mogą łączyć dwa zdania współrzędne.

Spójniki podrzędne wprowadzają zdanie podrzędne, które zależy od zdania głównego. Do nich należą że, iż, żeby/aby, jeśli/jeżeli, gdy/kiedy, jak, chociaż/chociaż, ponieważ/bo, ponieważ, dopóki i inne. Wprowadzone zdanie podrzędne określa czas, przyczynę, warunek, cel lub sposób, na przykład: Wiem, że masz rację. Zrobiłem to, aby ci pomóc. Jeśli będziesz gotowy, powiadom mnie. Gdy wrócisz, zadzwonię.

Interpunkcja związana ze spójnikami zależy od ich typu. Spójniki podrzędne zwykle wprowadzają zdanie podrzędne, które oddziela się przecinkiem od zdania głównego. Spójniki współrzędne łączą części zdania o równorzędnym znaczeniu; przed nimi w zdaniu złożonym często stawiany jest przecinek, jeśli łączy dwa zdania składowe.