Sistemalarga

Sistemalarga — Uzbek tilida sistema (tizim) so‘zining ko‘plik (sistemalar) va dativ (-ga) qo‘shimchalarining birikmasidan hosil bo‘lgan morfologik shakl. Bu so‘z “to the systems” yoki “for the systems” ma’nosini beradi va gapda ikkinchi ob’ekt yoki yo‘naltirilgan narsa sifatida ishlatiladi.

Morfologiya bo‘yicha: ildiz “sistema” + ko‘plik -lar + dativ -ga. Natijada “sistemalarga” shakli paydo bo‘ladi. Ovozlash va bog‘lanish jarayonida bu ko‘plik-so‘z dativ qo‘shimchasi birlashib, ma’lum bir tizimlar guruhiga nishonlaydi: ular yo‘naltirilgan yoki ularga tegishli bo‘lgan harakatlar yoki ma’lumotlar ifodalanadi.

Qo‘llanishi: umumiy kontekstda sistemalarga yo‘naltirilgan harakatlar yoki bog‘lanishlarni ifodalash uchun ishlatiladi; asosan ma’lumot yetkazish, taqdim etish, yuborish kabi faoliyatlarda qo‘llanadi. Misollar: Xabarlar sistemalarga yuborildi; Ma’lumotlar sistemalarga taqdim etildi; Sistemalarga qaratilgan tahlillar o‘rganildi.

E’tibor va manbalari: “sistema” so‘zi lotincha systema so‘zidan olingan bo‘lib, keng tarqalgan xalqaro atamalar o‘rtasida qoldi. Uzbek tilida ham keng qo‘llanilib, texnika, matematika, informatika hamda boshqaruv matnlarida tez-tez uchraydi. Sistemalarga bo‘lgan munosabatni ifodalashda qo‘shimchalar yordamida ma’no nozikligi olinadi.