Schengensamningurinn

Schengensamningurinn er grundvallarsamkomulag sem miðar að því að afnema innanlandamörk milli tiltekinna Evrópulanda og setja upp sameiginlegar reglur um landamæravörslu, vegabréf og vízum til að efla ferðafrelsi og samvinnu. Hann var undirritaður 14. júní 1985 í Schengen, Luxemburg, af Belgíu, Frakklandi, Þýskalandi, Lúxemborg og Hollandi.

Frá upphafi var samningurinn þróaður og pólitískt aðlöguð sem Schengen-samkomulagið (1990) og síðar innleiddur sem hluti af Evrópusambandinu með Amsterdam-sáttmálanum 1997. Í dag nær Schengen-svæðið 27 ríkjum: 23 ríkjum Evrópusambandsins og fjórum ríkjum utan ESB (Íslandi, Liechtenstein, Noregi og Sviss).

Helstu einkenni Schengen-svæðisins eru: (1) afnám innanlandamarka milli aðildarríkja í mörgum tilvikum, sem leiðir til sérstakrar ferðafrelsis; (2) sameiginleg ytri landamæravarsla til að tryggja öryggi og yfirvakningu utan svæðisins; (3) sameiginlegar reglur um vegabréf, vízum og för ferðamanna; og (4) aukin samvinna í löggæslu og upplýsingaöflun, meðal annars í gegnum Schengen-upplýsingakerfið (SIS).

Stjórn Schengen-svæðisins byggist á samvinnu ríkjanna og stofnana Evrópusambandsins, aðallega innan ráðherra- og framkvæmdastjórnastafrannar sem annast samræmingu, úrvinnslu og daglega framkvæmd svæðisins. Svæðið gerir ráð fyrir tímabundnum landamærabrotum við öryggis- eða heilsufarsráðstafanir.