Schengensvæðið

Schengensvæðið er Evrópu-svæði þar sem innri landamæri milli aðildarríkja eru almennt afnumin fyrir farþega. Þetta gerir ferðalög milli ríkja svæðisins auðveldari og stuðlar að samvinnu í efnahags-, mennta- og menningarmálum. Á sama tíma er ytri landamæravörslu haldið sterkri og sameiginlegum öryggisreglum er viðhaldið.

Saga og umfang: Schengen-sáttmálinn var undirritaður árið 1985 og varð hluti af ESB-löggjöf með Amsterdam-sáttmálanum 1997. Innleiðingin var stigverkefni og ný lönd hafa gengið inn á svæðið. Kroatía gekk í svæðið árið 2023. Nú eru Schengensvæðið 27 lönd: 23 ESB-aðildarríkjum sem taka þátt og fjögur lönd utan ESB— Ísland, Liechtenstein, Noregur og Sviss.

Reglur og framkvæmd: Schengen-acquis er sameiginlegt regluverk sem felur í sér löggjöf sem stuðlar að samræmdu öryggi, löggæslu og utanríkisviðfangsefnum. Innri mörk svæðisins eru opin fyrir ferðamenn, en ytri mörk eru vel eftirlit og þjónusta. Kerfi eins og Schengen Information System (SIS) og tengd gagnaskipti stuðla að samræmdu eftirliti.

Ferðamenn og visas: Schengen-visa gildir fyrir stutta dvöl (90 dagar samtals innan 180 daga) fyrir margskonar ríkisborgara sem þurfa leyfi til að heimsækja svæðið. Þriðjuríkjar ríkisborgarar geta þurft sérstakar heimildir eftir reglugerðum hvers ríkis. Framtíðin mun einnig fela í sér ETIAS, Evrópskt ferðaleyfi fyrir vegabréfala ferðamenn, sem miðar að auknu öryggi áður en ferðin hefst.