Sabzavotlar

Sabzavotlar — odamlar tomonidan ozuqa sifatida keng iste'mol qilinadigan o'simlik qismlari. Ular asosan ildiz, barg yoki meva qismlaridan iborat bo'lib, ko'plab navlari oziq-ovqat manbai hisoblanadi. Sabzavotlar turli iqlim va tuproqlarda o'sadi, ko'plab hollarda mahalliy bozorlarda topiladi va kundalik taomlar tayyorlashda muhim rol o'ynaydi.

Ularning tarkibida tolalar, vitaminlar (ayniqsa A va C) hamda minerallar mavjud. Ko'plab sabzavotlar past kaloriyalidir, shuning uchun to'yimli bo'lib, hazm bo'lish tizimini qo'llab-quvvatlaydi. Antioksidantlar ham mavjud bo'lib, sog'liqni saqlashga ijobiy ta'sir ko'rsatishi mumkin.

Sabzavotlar asosan mos iqlim va tuproqda o'sadi. Yetishtirishda muntazam sug'orish, o'g'itlash, zararkunlar bilan kurashish va rotatsiya kabi agronomik omillar muhim hisoblanadi. Ko'plab hududlarda yoz–kuz mavsumlarida hosil olinadi, qishgi yetishtirish esa issiqxona sharoitida amalga oshiriladi.

Kulinariyada sabzavotlar sho'rva, qovurilgan va pishirilgan taomlar, salatlar uchun asos bo'lib xizmat qiladi. Ularda ta'm, rang va to'yimli tarkib bilan taomlarning xilma-xilligini oshiradi. Turli milliy taomlarda o'ziga xos o'rin tutadi.

Saqlash uchun sabzavotlar kam haroratli, havo o'tkazadigan joyda saqlanadi. Ildiz sabzavotlari ko'pincha uzoqroq muddat saqlanadi, meva sabzavotlar esa qisqa muddat ichida iste'mol qilinishi ma'qul. Ishlatishdan oldin yuvish tavsiya etiladi.