Rüzgar

Rüzgar, havanın yatay hareketidir ve temel olarak atmosfer basınç farkları ile oluşur. Güneşin yüzeyi farklı ölçülerde ısıtmasıyla hava yoğunlukları değişir; bu yoğunluk farkları rüzgarın oluşmasına yol açar. Yerin üzerinde sürtünme ve gezegenin dönüşünden kaynaklanan Koriolis etkisi de rüzgarın yönünü ve türünü belirler. Rüzgar hızı metre/saniye (m/s) veya kilometre/saat (km/h) cinsinden ifade edilir; rüzgar yönü ise genelde rüzgarın geldiği yöndür.

Küresel rüzgar desenleri, alizeler (tropik bölgelerdeki rüzgarlar), batı rüzgarları (westerlies) ve kutup doğuları gibi sistemlerle tanımlanır. Yerel rüzgarlar ise kıyı ve dağlık bölgelerde belirginleşir; deniz meltemi ve kara meltemi, katabatik rüzgarlar, foehn (foehn) rüzgarları, sirokko ve mistral gibi özel rüzgarlar buna örnek olarak verilir. Topografya (dağlar, vadiler) ve yüzey örtüsü, rüzgarın hızını ve yönünü önemli ölçüde etkiler.

Rüzgar, enerji üretiminde de önemli bir kaynaktır. Rüzgar türbinleri kinetik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür ve özellikle offshore (deniz üstü) ile onshore (kıyı içi) tesislerle kapasite artırımı hedeflenir. Çevresel etkileri arasında toz taşınımı ve dağılımı, tozlaşma süreçleri ile habitatlar üzerinde değişiklikler bulunabilir; ayrıca erozyon ve yüzey şekillerinin evriminde rol oynar.

Rüzgar, atmosferin dinamik dolaşımının temel bir bileşeni olarak hava durumu, iklim ve pek çok insan faaliyeti üzerinde önemli etkiye sahiptir.