Rrjeti

Rrjeti është një sistem i elementeve të ndërlidhura që lejon shkëmbimin e informacioneve, energjisë ose resurseve nëpërmjet lidhjeve të ndryshme. Në përkufizim të përgjithshëm, rrjeti përbëhet nga nyje (pikë takimi që mund të jetë pajisje, qytet ose njësi organizative) dhe lidhjet që i lidhin këto nyje. Qëllimi i rrjetit është të mundësojë transmetimin ose rrjedhën e të dhënave, mallrave ose energjisë ndërmjet pjesëmarrësve në mënyrë të organizuar dhe të kontrolluar.

Llojet kryesore të rrjeteve përfshijnë: rrjetet kompjuterike, të cilat lejojnë komunikimin dhe shpërndarjen e të dhënave midis pajisjeve; rrjetet energjetike, që transmetojnë dhe shpërndajnë energjinë; rrjetet e furnizimit dhe logjistikës, që lidhin furnitorët me konsumatorët; dhe rrjetet sociale, që lejojnë ndërveprimet ndërmjet njerëzve dhe organizatave. Rrjetet mund të klasifikohen sipas topologjisë (p.sh. mënyrës së lidhjes së nyjeve) dhe sipas protokolleve të përdorur për kontrollin dhe transmitimin e të dhënave (p.sh. TCP/IP në rrjetet kompjuterike).

Ndikimi dhe zbatimi i rrjeteve shtrihet në fusha të ndryshme, përfshirë komunikimin, infrastrukturën publike, tregtinë dhe sigurimin. Rrjetet ndikojnë në efikasitetin e shkëmbimit të resurseve dhe në aksesin në shërbime, por ngjallin sfida të privatësisë, sigurisë dhe resiliencës së sistemeve. Studimet e rrjeteve përqendrohen në projektimin e topologjive të qëndrueshme, përmirësimin e protokolleve dhe mbrojtjen kundër kërcënimeve të ndërhyrjeve dhe dështimeve të shërbimeve.