efikasitetin

Efikasiteti është një koncept që përshkruan mënyrën sesi inputet konvertohen në output me kosto dhe burime minimale. Në ekonomi dhe në teknikë, efikasiteti i referohet aftësisë për të arritur rezultatet e dëshiruara duke shfrytëzuar sa më pak burime. Ai dallon nga efektiviteti, i cili fokusohet në arritjen e qëllimeve pavarësisht mënyrës së shpenzimit të burimeve.

Llojet kryesore të efikasitetit përfshijnë: efikasitet teknike (output maksimal për një sasi inputi të caktuar), efikasitet operacional (rritje e rendimentit dhe reduktimi i humburive në procese), efikasitet ekonomik (kosto të ulëta për të arritur të njëjtin output) dhe efikasitet energjetik (shkurtim i konsumit të energjisë për një prodhim të njëjtë). Gjithashtu ndahen në efikasitet të siguruar nga teknologjia dhe nga menaxhimi.

Matja e efikasitetit kryhet zakonisht me raportin output ndaj input, e quajtur efikasiteti teknik ose operativ. Benchmarkingu (krahasimi me praktikat më të mira), koeficientët e produktivitetit dhe indikatorët e performancës (KPI-t) përdoren për të vlerësuar dhe krahasuar nivelin e efikasitetit midis njësi ose kohërave të ndryshme. Ndryshimet në input, teknologji, ose proceset mund të rrisin në mënyrë të konsiderueshme efikasitetin.

Efikasiteti ka rëndësi të madhe në industri, prodhim, transport, energjetikë dhe shërbime publike. Rritja e efikasitetit shpesh shoqërohet me reduktim të kostove, kursim të energjisë dhe reduktim të mbetjeve dhe emisioneve. Përmes teknologjisë, menaxhimit të proceseve dhe reformave të politikave publike, efikasiteti mund të përmirësohet pa rritur shpenzimet ose ndikimin mjedisor.