Protezowanie

Protezowanie to proces projektowania, wytwarzania, dopasowywania i utrzymywania protez, czyli sztucznych zastępstw utraconych części ciała. Protezy pełnią funkcje estetyczne, ochronne i funkcjonalne, umożliwiając wykonywanie codziennych czynności, a także wpływają na samodzielność i jakość życia pacjentów.

Protezy dzielą się na różne typy w zależności od zastępowanej części ciała: protezy kończyn (górnych i dolnych), protezy zębowe, protezy twarzy i protezy piersi. W praktyce wykorzystuje się także protezy specjalistyczne dostosowane do potrzeb medycznych.

Proces protezowania obejmuje ocenę kliniczną i medyczną, wykonywanie odlewów lub skanów anatomicznych, projektowanie protezy, jej wytworzenie, dopasowanie oraz rehabilitację i naukę korzystania z protezy. W wielu przypadkach stosuje się protezy myoelektryczne lub protezy wszczepowe, jeśli dopuszczone i wskazane.

Stosowane materiały obejmują polimery, silikon, ceramikę, stopy metali (np. tytan) i włókna węglowe. Coraz częściej wykorzystuje się techniki komputerowe, takie jak CAD/CAM, druk 3D oraz zaawansowane skanowanie. Rozwój protez kończyn obejmuje interfejsy sensoryczne i sterowanie myoelektywne.

Osoby wykonujące protezowanie to protetycy, ortopedzy-protetycy, technicy rehabilitacji i lekarze. Działalność ta podlega regulacjom prawnym i standardom bezpieczeństwa medycznego. W wielu krajach, także w Polsce, protezowanie odbywa się w specjalistycznych poradniach i ośrodkach rehabilitacyjnych.

Najważniejsze wyzwania to koszty, dostępność i dopasowanie protez, a także ich utrzymanie i eksploatacja. Postęp materiałowy i techniczny przynosi coraz lepszą biomechanikę, komfort noszenia i funkcjonalność protez.