Menningarvernd

Menningarvernd er samheiti yfir aðgerðir sem miða að varðveislu menningararfs samfélagsins, bæði efnislegs og óefnislegs. Þetta nær byggingum, gripum, skjölum og fornleifum sem geyma söguleg og menningarleg gildi, auk hefða, tungumáls, lista og handverks. Markmiðið er að varðveita arfleiðina fyrir komandi kynslóðir og stuðla að aðgengi að henni og betri skilningi í samfélaginu.

Verndin felur í sér skráningar, rannsóknir, varðveisluaðgerðir og endurreisn. Hún beinir sjónum að efnislegri arfleifð gegn skemmdum, veðri og öðrum þáttum sem geta rýrt ástand hennar, og stuðlar að varðveislu óefnislegrar arfleiðar eins og tungumáls, hefða og lista. Verkefnin ná til bygginga, gripasafna, skjala, fornleifa og menningarlandslags.

Stjórnsýslan liggur oft að baki menningarverndar. Ríkis-, sveitarfélaga- og stofnanir móta reglur um friðun, byggingarleyfi, skráningar og fjárveitingar til varðveislu, rannsóknar og menntunar. Alþjóðlegt samstarf, þ.m.t. UNESCO-sáttmálum og evrópskum stofnunum, styður verndun og samhæfingu milli landa.

Aðgengi almennings og fræðsla eru lykilatriði. Menningarvernd felur í sér samráð við samfélög, safnahús og rannsóknaraðila, og stuðlar að þekkingaröflun með stafrænum aðferðum og opinberri útgáfu. Í framvindu gjörða verður menningararfurinn lifandi fyrir framtíðina.