Kanserler

Kanserler, vücuttaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve çevre dokulara yayılmasıyla oluşan bir hastalık grubudur. Bu değişimler genetik mutasyonlar, çevresel etkenler ve yaşam tarzı faktörlerinin bir kombinasyonu sonucunda ortaya çıkar. Yaş ilerledikçe kanser gelişme riski artar. Sık görülen türler arasında akciğer, meme, kolorektal, prostat, mide ve karaciğer kanserleri bulunur.

Belirtiler kanser türüne göre değişir ve çoğu erken dönemde belirgin olmayabilir. Sürekli yorgunluk, kilo kaybı, iştah değişiklikleri, uzun süreli ağrı, anormal kanama veya yara iyileşmesinin gecikmesi gibi bulgular ortaya çıkabilir. Tarama ve erken teşhis, tedavi başarısını artırabilir.

Tanı genellikle fizik muayene ve görüntüleme yöntemlerini içerir; BT, MR ve PET gibi incelemelerle şüpheli bölgeye yönelik biyopsi yapılır. Evreleme (TNM sistemi) tümör büyüklüğü, nodlar ve metastaz durumunu sınıflandırır.

Tedavi kanser türüne, evresine ve hastanın genel durumuna göre belirlenir ve cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, hedefe yönelik tedavi ve immünoterapi gibi yaklaşımları içerebilir. Çok disiplinli ekipler tarafından bireyselleştirilmiş tedavi planları uygulanır. Önleme açısından sigara ve alkol tüketiminin azaltılması, sağlıklı beslenme ve egzersiz, aşılama (HPV) ve UV ışınlarına karşı koruma önemlidir. Düzenli tarama programları bazı kanser türlerinde erken tespit için etkilidir.

Kanserler küresel olarak önemli bir sağlık sorunudur; türüne ve evresine bağlı olarak prognoz değişir. Erken teşhis ve uygun tedavi, hayatta kalma süresini ve yaşam kalitesini artırabilir.