Hipotiroidizm

Hipotiroidizm, tiroid bezinin yeterli miktarda hormon üretmediği ya da vücudun bu hormonlara yanıt vermediği bir endokrin bozukluğudur. Tiroid hormonları enerji metabolizması, ısı üretimi ve temel metabolik süreçler için gereklidir; bu nedenle eksiklik genel yavaşlama belirtilerine yol açar. Genelde kan testlerinde TSH yükselir ve serbest T4 düşer.

Başlıca nedenler otoimmün Hashimoto tiroiditi, tiroid bezi ameliyatı veya radyokativ iyot tedavisi sonrasında oluşan eksiklikler, doğumsal hipotiroidizm ve bazı ilaçlar (litiyum, amiodaron). İod eksikliği bazı bölgelerde hâlâ önemli bir neden olabilir; merkezi (beyin ve hipofiz) nedenler ise daha nadirdir.

Belirtiler yetişkinlerde yorgunluk, kilo artışı, soğuk intolerans, kabızlık, kuru cilt ve saç dökülmesi, adet düzensizlikleri; çocuklarda ise gelişimsel gecikme ve büyüme kısıtlılığı görülebilir. Tanı, yüksek TSH ile düşük serbest T4 eşleşmesi ve otoantikorlar gibi bulgularla konulur. Subklinik hipotiroidizmde TSH yükselir, serbest T4 normaldir.

Tedavi, tiroid hormonunun yerine konulmasıyla yapılır; en sık levotiroksin kullanılır ve doz yaşa, kilo ve kalp hastalıkları gibi durumlara göre ayarlanır. Tedavi başlatıldıktan sonra 6-8 hafta içinde TSH izlenir ve doz gerektiğinde yeniden ayarlanır. Gebelikte doz ayarlamaları artar. Özellikle kalsiyum veya demir takviyeleriyle etkileşim nedeniyle ilaçlar belirli aralıklarla alınmalıdır. Yaşam boyu takibe ihtiyaç vardır; komplikasyonlar arasında hiperlipidemi ve nadir olarak myxedema koma bulunabilir.