Havencapaciteit

Havencapaciteit is het maximale volume aan maritieme handel dat een haven onder bepaalde condities kan verwerken gedurende een bepaalde periode. Het omvat zowel de fysieke capaciteit als de operationele capaciteit en wordt beïnvloed door de aard van de lading, het scheepsportfolio en de beschikbare hinterlandverbindingen.

Fysieke capaciteit omvat de lengte en het aantal kades, diepte van de vaargeul, dokken, opslagruimte en terminalinrichting zoals kranen en automatische voertuigen. Operationele capaciteit verwijst naar hoe snel goederen kunnen worden geladen en gelost, gemeten in TEU per uur per kraan, en de efficiëntie van yardbeheer en havenprocessen. De hinterlandcapaciteit, zoals spoor- en wegverbindingen en inland terminals, bepaalt mede de uiteindelijke doorvoer.

Meetindicatoren zijn onder andere jaargemiddelde throughput in TEU of tonnen, quay crane productivity in TEU per uur, beladingsgraad van kades, wachttijden voor schepen en de gemiddelde verblijftijd van containers in de terminal.

Havencapaciteit is dynamisch en verandert door seizoenpieken, weersomstandigheden, onderhoud, arbeidsproductie, en efficiëntievariaties door automatisering en digitale planning. Capaciteitsknelpunten ontstaan vaak bij beperkte hinterlandvervoer, onvoldoende diepte of capaciteit van kades, of onderbenutte automatisering.

Beheer van havencapaciteit omvat planning en scheduling, investeringen in infrastructuur en automatisering, samenwerking tussen havenautoriteiten, terminalexploitanten en logistieke ketens, en ontwikkeling van multimodaal transport om de doorvoer te maximaliseren en congestie te beperken.