Endosymbiotyczne

Endosymbiotyczne odnosi się do relacji endosymbiozy, w której jeden organizm (endosymbiont) żyje wewnątrz drugiego (gospodarza) i zwykle przynosi korzyści obu stronom. Jest to kluczowy mechanizm wyjaśniający złożoność komórkową i ewolucjonistyczną różnorodność organizmów.

Najważniejsza rola endosymbiozy w biologi to wyjaśnienie pochodzenia podstawowych organelli komórkowych. Według teorii endosymbiozy mitochondria powstały wskutek wchłonięcia przez wczesne komórki eukariotyczne proteobakterii, a chloroplasty – cyanobakterii. Dowody obejmują dwuwarstwową błonę, własne circularne DNA i rybosomy o rozmiarach charakterystycznych dla prokariotów, a także replikację podobną do podziału binarnego. Ponadto wiele genów endosymbiontów zostało ostatecznie przeniesionych do jądra gospodarza (endosymbiotic gene transfer), co potwierdza głęboką integrację.

Wtórna i trzeciorzędowa endosymbioza opisują sytuacje, gdy eukariotyczny gospodarz pochłania inne, już plastydem obdarzone organizmy. Powoduje to plastydy o wielu błonach i zróżnicowanych źródłach, co występuje u różnych grup protistów, takich jak dinoflagellaty, diatome czy eugleniny. Przykładem współczesnej endosymbiozy podstawowej (pierwotnej) jest Paullinella chromatophora, która posiada chromatofory wyłonione z bakterii.

Znaczenie endosymbiozy obejmuje wyjaśnienie ewolucji eukariotycznej, powstanie różnorodnych metabolitów i adaptacje ekologiczne. Endosymbioza wyjaśnia także współczesne relacje symbiotyczne, w tym porosty (grzyb–alga) i różne zależności bakteryjne w organizmach metazoicznych i roślinnych.