Diafragmainstelling

Diafragmainstelling, vaak aangeduid als de diafragma-instelling of f-getal, is de gekozen grootte van de opening in de lens waardoor licht op de sensor valt. De opening wordt bepaald door het diafragma en uitgedrukt in f-getallen (bijv. f/2.8, f/8, f/16). Een lager f-getal betekent een grotere opening, meer licht en een smallere scherptediepte. Een hoger f-getal betekent een kleinere opening, minder licht en een grotere scherptediepte.

De diafragma heeft een directe invloed op de belichting en werkt samen met sluitertijd en ISO als onderdeel van de belichtingsdriehoek. Een stap in het f-getal verandert de belichting meestal met ongeveer één stops. Behalve lichtcontrole bepaalt de diafragma-instelling ook hoe scherp een foto wordt over de beeldlaag heen. Een grote opening levert vaak een onscherpe achtergrond (bokeh) bij portretten, terwijl een kleine opening de scherpte van voor- tot achtergrond vergroot, wat vaak gewenst is bij landschappen.

Lenskenmerken spelen mee: elke lens heeft een maximale diafragmaopening en presteert vaak het beste een paar stops onder de maximale opening. Bij extreem kleine diafragma’s kan verschuiving in scherpte door diffractie optreden, wat de beeldkwaliteit vermindert.

Praktisch advies: gebruik een grote opening bij weinig licht of voor een geringe scherptediepte (portret). Voor landschappen en scènes waarbij alles scherp moet zijn, kies bijvoorbeeld f/8 tot f/11. In camera’s meeste systemen kun je diafragma volgens Apertuurprioriteit (A/Av) of Handmatig (M) instellen, waarbij de camera of jijzelf de belichting regelt via de andere factoren.